നമ്മുടെ ശരീരത്തിലൂടെ ഒഴുകുന്ന രക്തം ധമനികളുടെ ഭിത്തികളിൽ ചെലുത്തുന്ന ശക്തിയാണ് രക്തസമ്മർദ്ദം അഥവാ ബ്ലഡ് പ്രഷർ (ബി.പി). ഹൃദയം ഒരു പമ്പ് പോലെ പ്രവർത്തിച്ച് ശരീരത്തിന്റെ എല്ലാ ഭാഗത്തേക്കും രക്തം എത്തിക്കുമ്പോൾ ഈ മർദ്ദം സ്വാഭാവികമാണ്. എന്നാൽ ഈ മർദ്ദം സ്ഥിരമായി ഉയർന്ന തോതിൽ തുടരുമ്പോഴാണ് അത് 'രക്താതിമർദ്ദം' അഥവാ 'ഹൈപ്പർടെൻഷൻ' എന്ന രോഗാവസ്ഥയായി മാറുന്നത്. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളെ ബാധിക്കുന്ന ഒരു ജീവിതശൈലീ രോഗമാണിത്. പലപ്പോഴും വ്യക്തമായ ലക്ഷണങ്ങൾ കാണിക്കാത്തതിനാൽ ഇതിനെ 'നിശ്ശബ്ദനായ കൊലയാളി' എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാറുണ്ട്. രക്തസമ്മർദ്ദം എങ്ങനെ ഒരു രോഗമായി മാറുന്നുവെന്നും അതിന്റെ രോഗനിർണയ രീതികളെക്കുറിച്ചും വിശദമായി മനസ്സിലാക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന സമഗ്രമായ ലേഖനങ്ങളാണ് ഈ ലക്കം ആരോഗ്യ മാസികയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്. വിദഗ്ധ ഡോക്ടർമാരുടെ മേൽനോട്ടത്തിൽ തയ്യാറാക്കിയിട്ടുള്ള ഈ ലേഖനങ്ങൾ ഏറ്റവും പുതിയ പഠനങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ, സാധാരണക്കാർക്കും എളുപ്പത്തിൽ മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയുന്ന രീതിയിലുമാണ് തയാറാക്കിയിട്ടുള്ളത്..
എന്താണ് രക്തസമ്മർദ്ദം? സിസ്റ്റോളിക്കും ഡയസ്റ്റോളിക്കും എന്നാൽ?
രക്തസമ്മർദ്ദം അളക്കുമ്പോൾ രണ്ട് സംഖ്യകളാണ് ആശുപത്രികളിൽ രേഖപ്പെടുത്തുന്നത്. ഉദാഹരണത്തിന്, 120/80 എന്നൊക്കെ ഡോക്ടർമാർ പറയുന്നത് പലരും കേട്ടിട്ടുണ്ടാകും. “120/80 mm Hg” എന്നാണ് ഇതുകൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്.
● സിസ്റ്റോളിക് പ്രഷർ (Systolic Pressure): ഹരണചിഹ്നത്തിന് (/) മുകളിലുള്ള സംഖ്യ (ഇവിടെ 120) ആണ് സിസ്റ്റോളിക് പ്രഷർ. ഹൃദയം സങ്കോചിച്ച് രക്തം പുറത്തേക്ക് പമ്പ് ചെയ്യുമ്പോൾ ധമനികളിൽ അനുഭവപ്പെടുന്ന ഏറ്റവും കൂടിയ മർദ്ദമാണിത്.
● ഡയസ്റ്റോളിക് പ്രഷർ (Diastolic Pressure): ഓരോ മിടിപ്പുകൾക്കും ഇടയിൽ ഹൃദയം വിശ്രമിക്കുമ്പോൾ ധമനികളിൽ അനുഭവപ്പെടുന്ന ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ മർദ്ദമാണിത്. ഇവിടെ, താഴെയുള്ള സംഖ്യ (80).
ഈ രണ്ട് അളവുകളും ഒരുപോലെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ്.
രോഗനിർണയം: എങ്ങനെയാണ് ഹൈപ്പർടെൻഷൻ കണ്ടെത്തുന്നത്?
രക്തസമ്മർദ്ദം ഒരു രോഗാവസ്ഥയാണോ എന്ന് നിർണ്ണയിക്കുന്നത് ഒറ്റത്തവണത്തെ പരിശോധനയിലൂടെയല്ല. കാരണം, നമ്മുടെ മാനസികാവസ്ഥ, ശാരീരിക അധ്വാനം, കഴിക്കുന്ന ഭക്ഷണം എന്നിവയനുസരിച്ച് രക്തസമ്മർദ്ദത്തിൽ ചെറിയ വ്യത്യാസങ്ങൾ വരാം. ഉദാഹരണത്തിന്, ധൃതിയിൽ ഓടിവന്ന് ബിപി നോക്കിയാലോ, ഡോക്ടറെ കാണുമ്പോഴുള്ള ഉത്കണ്ഠ (ഇതിനെ 'വൈറ്റ് കോട്ട് ഹൈപ്പർടെൻഷൻ' എന്ന് പറയുന്നു) കാരണമോ ബിപി താൽക്കാലികമായി ഉയരാം.
അതുകൊണ്ട്, കൃത്യമായ രോഗനിർണ്ണയത്തിന് ഡോക്ടർമാർ പല കാര്യങ്ങൾ ശ്രദ്ധിക്കാറുണ്ട്:
1. ഒന്നിലധികം പരിശോധനകൾ: വ്യത്യസ്ത ദിവസങ്ങളിൽ, വ്യത്യസ്ത സമയങ്ങളിൽ ബിപി പരിശോധിച്ച് സ്ഥിരമായി ഉയർന്ന നിലയിലാണോ എന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തും.
2. കൃത്യമായ രീതി: ബിപി നോക്കുന്നതിന് മുൻപ് ചായ, കാപ്പി എന്നിവ കുടിക്കുകയോ പുകവലിക്കുകയോ ചെയ്യരുത്. ശാന്തമായി ഇരുന്ന്, കാലുകൾ പിണച്ചുവെക്കാതെ, കൈ ഹൃദയത്തിന്റെ അതേ നിരപ്പിൽ വെച്ചാണ് ബിപി അളക്കേണ്ടത്.
3. ഹോം മോണിറ്ററിംഗ്: ആവശ്യമെങ്കിൽ വീട്ടിൽ വെച്ച് തന്നെ ബിപി ചെക്ക് ചെയ്യാൻ ഡോക്ടർമാർ നിർദ്ദേശിക്കാറുണ്ട്. ഇത് കൂടുതൽ കൃത്യമായ ഒരു ധാരണ നൽകാൻ സഹായിക്കും.
4. ആംബുലേറ്ററി ബിപി മോണിറ്ററിംഗ് (ABPM): 24 മണിക്കൂറും ശരീരത്തിൽ ഘടിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ചെറിയ ഉപകരണം ഉപയോഗിച്ച് കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ ബിപി രേഖപ്പെടുത്തുന്ന രീതിയാണിത്. ഉറക്കത്തിനിടയിലും മറ്റ് സാധാരണ പ്രവർത്തനങ്ങളിലും ഏർപ്പെടുമ്പോഴും ബിപിയിൽ ഉണ്ടാകുന്ന ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകൾ മനസ്സിലാക്കാൻ ഈ ഉപകരണം സഹായിക്കും.
രക്തസമ്മർദ്ദത്തിന്റെ വിവിധ ഘട്ടങ്ങൾ (Blood Pressure Chart)
അമേരിക്കൻ ഹാർട്ട് അസോസിയേഷൻ (AHA) പ്രകാരം രക്തസമ്മർദ്ദത്തെ പല വിഭാഗങ്ങളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.
വിഭാഗം സിസ്റ്റോളിക് (mm Hg) ഡയസ്റ്റോളിക് (mm Hg)
സാധാരണ (Normal) 120-ൽ താഴെ 80-ൽ താഴെ
ഉയർന്നത് (Elevated) 120 – 129 80-ൽ താഴെ
ഹൈപ്പർടെൻഷൻ - സ്റ്റേജ് 1 130 – 139 80 – 89
ഹൈപ്പർടെൻഷൻ - സ്റ്റേജ് 2 140 + 90+
ഹൈപ്പർടെൻസീവ് ക്രൈസിസ് 180+ 120+
ഹൈപ്പർടെൻസീവ് ക്രൈസിസ് ഒരു അടിയന്തര സാഹചര്യമാണ്. ഉടൻ വൈദ്യസഹായം തേടണം.
ഹൈപ്പർടെൻസീവ് ക്രൈസിസ് ഒരു അടിയന്തര സാഹചര്യമാണ്. ഉടൻ വൈദ്യസഹായം തേടണം.
ഉയർന്ന ബിപി അപകടകാരിയാകുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്?
സ്ഥിരമായി ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദ്ദം രക്തക്കുഴലുകളുടെ ഉൾഭിത്തിയെ ക്രമേണ നശിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.
● ഹൃദയം: ഉയർന്ന ബിപി ഹൃദയത്തിന് കൂടുതൽ ജോലിഭാരം ഉണ്ടാക്കും. ഹൃദയപേശികൾക്ക് ബലക്ഷയം സംഭവിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു (ഹാർട്ട് ഫെയിലിയർ). രക്തക്കുഴലുകളിൽ കൊഴുപ്പടിഞ്ഞ് ഹൃദയാഘാതത്തിന് (Heart Attack) കാരണമാകുന്നു.
● തലച്ചോറ്: തലച്ചോറിലേക്കുള്ള രക്തക്കുഴലുകൾ ദുർബലമാവുകയോ പൊട്ടുകയോ (ബ്ലീഡിംഗ്) അല്ലെങ്കിൽ അവിടെ രക്തം കട്ടപിടിക്കുകയോ ചെയ്ത് പക്ഷാഘാതം (Stroke) സംഭവിക്കാം. നിയന്ത്രണമില്ലാത്ത ഹൈപ്പർടെൻഷൻ ഓർമ്മക്കുറവിനും (കോഗ്നിറ്റീവ് ഡിക്ലൈൻ) കാരണമാകുന്നതായി പുതിയ പഠനങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.
● വൃക്ക: ഉയർന്ന ബിപിയുള്ളവരിൽ വൃക്കകളിലെ അരിപ്പകളിലേക്കുള്ള രക്തയോട്ടം കുറയുകയും അവയുടെ പ്രവർത്തനം തകരാറിലാവുകയും ചെയ്യാറുണ്ട്. ദീർഘനാൾ ഈ അവസ്ഥ തുടർന്നാൽ വൃക്കകളുടെ പ്രവർത്തനം താറുമാറാകും. ഡയാലിസിസ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള ചികിത്സകൾ ആവശ്യമായി വന്നേക്കാം.
● കണ്ണുകൾ: ഹൈ ബിപി കാരണം കണ്ണുകളിലെ ചെറിയ രക്തക്കുഴലുകൾക്ക് തകരാറ് സംഭവിച്ച് കാഴ്ചശക്തിയെ ബാധിക്കാം. ഹൈപ്പർടെൻസീവ് റെറ്റിനോപ്പതി എന്നാണ് ഇതിനെ വിളിക്കുന്നത്.
രക്തസമ്മർദ്ദം എന്നത് കേവലം ഒരു സംഖ്യയല്ല, അത് നമ്മുടെ ഹൃദയാരോഗ്യത്തിന്റെ ഒരു പ്രധാന സൂചകമാണ്. 20 വയസ്സ് കഴിഞ്ഞ എല്ലാവരും വർഷത്തിൽ ഒരിക്കലെങ്കിലും ബിപി പരിശോധിക്കേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്. നേരത്തെയുള്ള രോഗനിർണയത്തിലൂടെയും ശരിയായ ചികിത്സയിലൂടെയും ജീവിതശൈലിയിലെ മാറ്റങ്ങളിലൂടെയും ഹൈപ്പർടെൻഷൻ ഫലപ്രദമായി നിയന്ത്രിക്കാനും അതുവഴിയുണ്ടാകുന്ന ഗുരുതരമായ സങ്കീർണ്ണതകൾ ഒഴിവാക്കാനും സാധിക്കും.
________________________________________
ഭക്ഷണവും ജീവിതശൈലിയും: രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള പ്രകൃതിദത്ത വഴികൾ
ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദ്ദം അഥവാ ഹൈപ്പർടെൻഷൻ കണ്ടെത്തിയാൽ ആദ്യം ചെയ്യേണ്ടത് മരുന്ന് കഴിക്കുക എന്നല്ല, മറിച്ച് നമ്മുടെ ജീവിതശൈലിയെയും ഭക്ഷണക്രമത്തെയും പുനഃപരിശോധിക്കുക എന്നതാണ്. അനാരോഗ്യകരമായ ഭക്ഷണശീലം, വ്യായാമക്കുറവ്, മാനസിക പിരിമുറുക്കം എന്നിവയാണ് ഹൈപ്പർടെൻഷന്റെ പ്രധാന കാരണങ്ങൾ. ജീവിതശൈലിയിൽ വരുത്തുന്ന ആരോഗ്യകരമായ മാറ്റങ്ങളിലൂടെ രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കാനും മരുന്നുകളുടെ ആവശ്യകത ഒഴിവാക്കാനോ കുറയ്ക്കാനോ സാധിക്കും. രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ജീവിതശൈലീ മാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഈ ലേഖനത്തിൽ വിശദമായി വായിക്കാം.
ഭക്ഷണത്തിലെ വില്ലൻ: ഉപ്പ് (സോഡിയം)
രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഘടകം ഉപ്പിന്റെ ഉപയോഗം കുറയ്ക്കുക എന്നതാണ്. ഭക്ഷണത്തിലൂടെ ശരീരത്തിൽ എത്തുന്ന അധിക ഉപ്പ് രക്തത്തിലെ ജലാംശം വലിച്ചെടുക്കുകയും, ഇത് രക്തത്തിന്റെ കട്ടി (blood volume) വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. രക്തത്തിന്റെ കട്ടി കൂടുമ്പോൾ ഹൃദയത്തിന് കൂടുതൽ ശക്തിയിൽ പമ്പ് ചെയ്യേണ്ടി വരുന്നു. ഇത് രക്തസമ്മർദ്ദം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു.
● എത്ര ഉപ്പ് ആകാം?: രക്താതിമർദ്ദമുള്ളവർ ഒരു ദിവസം 5 ഗ്രാം ഉപ്പിൽ (ഏകദേശം ഒരു ടീസ്പൂൺ) കൂടുതൽ ഉപയോഗിക്കരുത്.
● ഒളിഞ്ഞിരിക്കുന്ന ഉപ്പ്: നമ്മൾ അറിയാതെ തന്നെ ധാരാളം ഉപ്പ് ഭക്ഷണത്തിലൂടെ ശരീരത്തിലെത്തുന്നുണ്ട്. പപ്പടം, അച്ചാർ, ഉണക്കമീൻ, സോസുകൾ, കെച്ചപ്പ്, മയോണൈസ്, ചിപ്സ്, മിക്സ്ചർ, ബേക്കറി പലഹാരങ്ങൾ, സംസ്കരിച്ച ഭക്ഷണങ്ങൾ (processed foods) എന്നിവയിൽ ഉപ്പിന്റെ അംശം വളരെ കൂടുതലാണ്. ഇവ പൂർണ്ണമായും ഒഴിവാക്കുക.
● പാചകം ചെയ്യുമ്പോൾ: കറികളിൽ ഉപ്പ് കുറയ്ക്കുക. ഭക്ഷണത്തിന് രുചി കൂട്ടാൻ ഉപ്പിന് പകരം നാരങ്ങാനീര്, കുരുമുളക്, മറ്റ് മസാലകൾ എന്നിവ ഉപയോഗിക്കാം.
ഡാഷ് ഡയറ്റ് (DASH Diet): രക്തസമ്മർദ്ദത്തിനെതിരായ ഭക്ഷണക്രമം
ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കാൻ ശാസ്ത്രീയമായി തെളിയിക്കപ്പെട്ട ഒരു ഭക്ഷണരീതിയാണ് ഡാഷ് (Dietary Approaches to Stop Hypertension) ഡയറ്റ്. ഈ ഭക്ഷണക്രമം പൊട്ടാസ്യം, മഗ്നീഷ്യം, കാൽസ്യം, ഫൈബർ എന്നിവയാൽ സമ്പന്നമാണ്.
● എന്താണ് കഴിക്കേണ്ടത്?
○ പഴങ്ങളും പച്ചക്കറികളും: ദിവസവും 4-5 തവണ പഴങ്ങളും പച്ചക്കറികളും കഴിക്കുക. വാഴപ്പഴം, ഓറഞ്ച്, ഇലക്കറികൾ (പ്രത്യേകിച്ച് ചീര), ബീറ്റ്റൂട്ട്, തക്കാളി എന്നിവ പൊട്ടാസ്യം ധാരാളം അടങ്ങിയതിനാൽ വളരെ നല്ലതാണ്.
○ ധാന്യങ്ങൾ: തവിടോടുകൂടിയ ധാന്യങ്ങളായ ഓട്സ്, ബ്രൗൺ റൈസ്, ഹോൾ വീറ്റ് ബ്രെഡ് എന്നിവ തിരഞ്ഞെടുക്കുക.
○ പാൽ ഉത്പന്നങ്ങൾ: കൊഴുപ്പ് കുറഞ്ഞ പാൽ, തൈര്, ചീസ് എന്നിവ ഉപയോഗിക്കാം. എന്നാൽ ബട്ടർ, കൊഴുപ്പുള്ള ചീസ് എന്നിവ ഒഴിവാക്കുക.
○ മാംസാഹാരം: കൊഴുപ്പ് കുറഞ്ഞ മാംസമായ കോഴിയിറച്ചി (തൊലികളഞ്ഞത്), മത്സ്യം എന്നിവ ഉൾപ്പെടുത്താം. ഒമേഗ-3 ഫാറ്റി ആസിഡ് അടങ്ങിയ മത്തി, അയല പോലുള്ള മത്സ്യങ്ങൾ ഹൃദയാരോഗ്യത്തിന് ഉത്തമമാണ്.
○ നട്സും ബീൻസും: ബദാം, വാൾനട്ട്, പയർ വർഗ്ഗങ്ങൾ എന്നിവ ഭക്ഷണത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുക.
○ ൾപ്പെടുത്തുക.
● എന്താണ് ഒഴിവാക്കേണ്ടത്?
○ ചുവന്ന മാംസം (ബീഫ്, പോർക്ക്), കൊഴുപ്പ് കൂടിയ ഭക്ഷണങ്ങൾ, എണ്ണയിൽ വറുത്തതും പൊരിച്ചതുമായ വിഭവങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ഉപയോഗം കുറയ്ക്കുക.
○ മധുരപലഹാരങ്ങൾ, പഞ്ചസാര ചേർത്ത പാനീയങ്ങൾ എന്നിവ ഒഴിവാക്കുക.
ശരീരഭാരം നിയന്ത്രിക്കുക
രക്തസമ്മർദ്ദം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ് അമിതവണ്ണം. ശരീരഭാരം കൂടുന്നതനുസരിച്ച് ഹൃദയത്തിന് കൂടുതൽ അധ്വാനിക്കേണ്ടി വരുന്നു. ഓരോ കിലോഗ്രാം ഭാരം കുറയ്ക്കുമ്പോഴും രക്തസമ്മർദ്ദത്തിൽ കാര്യമായ കുറവ് വരും. ശരിയായ ഭക്ഷണക്രമത്തിലൂടെയും വ്യായാമത്തിലൂടെയും ശരീരഭാരം ആരോഗ്യകരമായ നിലയിൽ നിലനിർത്തുന്നത് ഹൈപ്പർടെൻഷൻ നിയന്ത്രിക്കാൻ അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്.
മാനസിക പിരിമുറുക്കം കുറയ്ക്കുക
ഇന്നത്തെ തിരക്കേറിയ ജീവിതത്തിൽ മാനസിക സമ്മർദ്ദം (stress) സാധാരണമാണ്. എന്നാൽ സ്ഥിരമായ മാനസിക പിരിമുറുക്കം രക്തസമ്മർദ്ദം വർദ്ധിപ്പിക്കും.
● ധ്യാനം, യോഗ: ദിവസവും അൽപ്പസമയം ധ്യാനിക്കുന്നതും യോഗ ചെയ്യുന്നതും മനസ്സിനെ ശാന്തമാക്കാനും രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കാനും സഹായിക്കും.
● ശ്വസന വ്യായാമങ്ങൾ: ദീർഘമായി ശ്വാസമെടുത്ത് സാവധാനം പുറത്തുവിടുന്ന വ്യായാമങ്ങൾ ശീലമാക്കുക.
● മതിയായ ഉറക്കം: ദിവസവും 7-8 മണിക്കൂർ സുഖമായി ഉറങ്ങുന്നത് ശാരീരികവും മാനസികവുമായ ആരോഗ്യത്തിന് അത്യാവശ്യമാണ്. ഇത് രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കാൻ സഹായിക്കും.
● വിനോദങ്ങൾ: ഇഷ്ടമുള്ള വിനോദങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടാൻ സമയം കണ്ടെത്തുക.
ഒഴിവാക്കേണ്ട ദുശ്ശീലങ്ങൾ
● പുകവലി: പുകവലി തൽക്ഷണം രക്തസമ്മർദ്ദവും ഹൃദയമിടിപ്പും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. പുകയിലയിലെ നിക്കോട്ടിൻ രക്തക്കുഴലുകൾ ചുരുങ്ങാൻ കാരണമാവുകയും അവയുടെ ഭിത്തികളെ നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് ഹൃദ്രോഗത്തിനും പക്ഷാഘാതത്തിനുമുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. പുകവലി പൂർണ്ണമായും ഉപേക്ഷിക്കുക.
● മദ്യപാനം: അമിതമായ മദ്യപാനം രക്തസമ്മർദ്ദം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ഹൃദയപേശികളെ ദുർബലമാക്കുകയും ചെയ്യും. മദ്യപാനം നിയന്ത്രിക്കുകയോ പൂർണ്ണമായും ഒഴിവാക്കുകയോ ചെയ്യേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്.
ജീവിതശൈലിയിൽ വരുത്തുന്ന ഈ മാറ്റങ്ങൾ ഒരു മരുന്നിനേക്കാൾ ഫലപ്രദമായി രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കാൻ സഹായിക്കും. ഈ നല്ല ശീലങ്ങളെ ഒരു താൽക്കാലിക “ട്രെൻഡ്” ആയി മാത്രം കാണാതെ, ഒരു പുതിയ ജീവിതരീതിയായി സ്വീകരിക്കേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. ഡോക്ടറുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾക്കൊപ്പം ഈ ശീലങ്ങൾ കൂടി പിന്തുടരുന്നത് ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജീവിതം നയിക്കാൻ നിങ്ങളെ സഹായിക്കും.
വ്യായാമം ഒരു മരുന്ന്: രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കാൻ വ്യായാമത്തിന്റെ പങ്ക്
ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ വ്യായാമത്തിന് ഒരു നിർണായക പങ്കുണ്ട്. സ്ഥിരമായ ശാരീരിക വ്യായാമം ഒരു മരുന്നുപോലെ പ്രവർത്തിക്കുകയും രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കുകയും ഹൃദയാരോഗ്യം മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. എങ്ങനെയാണ് വ്യായാമം രക്തസമ്മർദ്ദത്തെ സ്വാധീനിക്കുന്നത്, ഏതൊക്കെ തരം വ്യായാമങ്ങളാണ് ഏറ്റവും ഫലപ്രദം, എത്ര സമയം വ്യായാമം ചെയ്യണം തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾ ഈ ലേഖനത്തിൽ വിശദമായി ചർച്ചചെയ്യാം.
വ്യായാമം എങ്ങനെ രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കുന്നു?
ദിവസവും സ്ഥിരമായി വ്യായാമം ചെയ്താൽ, അത് നമ്മുടെ ശരീരത്തിൽ അത്ഭുതകരമായ സ്വാധീനമാണ് ഉണ്ടാക്കുക.
1. ഹൃദയത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു: സ്ഥിരമായി വ്യായാമം ചെയ്യുന്നത് ഹൃദയപേശികളെ ബലപ്പെടുത്തുന്നു. ശക്തമായ ഹൃദയത്തിന് കുറഞ്ഞ പ്രയത്നത്തിൽ കൂടുതൽ രക്തം പമ്പ് ചെയ്യാൻ സാധിക്കും. ഇത് ധമനികളിലെ മർദ്ദം കുറയ്ക്കുന്നു.
2. രക്തക്കുഴലുകളുടെ ഇലാസ്തികത വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു: വ്യായാമം രക്തക്കുഴലുകളെ കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാനും അവയുടെ ഇലാസ്തികത നിലനിർത്താനും സഹായിക്കുന്നു. ഇത് രക്തയോട്ടം സുഗമമാക്കുകയും മർദ്ദം കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
3. ശരീരഭാരം കുറയ്ക്കുന്നു: വ്യായാമം ചെയ്യുന്നതിലൂടെ അമിതമായി ശരീരത്തിലേക്കെത്തുന്ന കലോറികൾ എരിച്ച് കളയാനും ശരീരഭാരം നിയന്ത്രിക്കാനും കഴിയും. അമിതവണ്ണം കുറയുന്നത് രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കാൻ നേരിട്ട് സഹായിക്കുമെന്ന് ഇതിനോടകം മനസ്സിലായിക്കാണുമല്ലോ.
4. ഉപ്പിന്റെ അളവ് കുറയ്ക്കുന്നു: നന്നായി വിയർക്കുന്ന ശാരീരിക പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുമ്പോൾ ശരീരത്തിലെ അധികമുള്ള ഉപ്പിന്റെ അംശം പുറന്തള്ളപ്പെടുന്നു.
5. മാനസിക പിരിമുറുക്കം കുറയ്ക്കുന്നു: വ്യായാമം ചെയ്യുമ്പോൾ ശരീരം എൻഡോർഫിൻ എന്ന ഹോർമോൺ ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് മനസ്സിന് സന്തോഷം നൽകുകയും മാനസിക പിരിമുറുക്കം കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മാനസിക പിരിമുറുക്കം കുറയുന്നത് രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കാൻ സഹായിക്കും.
ഏതൊക്കെ വ്യായാമങ്ങൾ ചെയ്യാം?
രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കാൻ പ്രധാനമായും മൂന്നുതരം വ്യായാമങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്യാറുണ്ട്.
1. എയ്റോബിക് വ്യായാമങ്ങൾ (Aerobic Exercises):
ഹൃദയമിടിപ്പും ശ്വാസോച്ഛ്വാസവും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന, വലിയ പേശീ ഗ്രൂപ്പുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന വ്യായാമങ്ങളാണിത്. രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കാൻ ഏറ്റവും ഫലപ്രദമായ വ്യായാമങ്ങളിലൊന്നാണിത്.
● ഉദാഹരണങ്ങൾ: വേഗതത്തിലുള്ള നടത്തം (brisk walking), ജോഗിംഗ്, ഓട്ടം, സൈക്കിൾ ചവിട്ടൽ, നീന്തൽ, നൃത്തം, എയ്റോബിക് ക്ലാസുകൾ.
● എത്ര സമയം?: ആഴ്ചയിൽ കുറഞ്ഞത് 150 മിനിറ്റ് മിതമായ തീവ്രതയിലുള്ള എയ്റോബിക് വ്യായാമം (ഉദാ: ആഴ്ചയിൽ 5 ദിവസം 30 മിനിറ്റ് വീതം) അല്ലെങ്കിൽ 75 മിനിറ്റ് കഠിനമായ വ്യായാമം.
2. സ്ട്രെങ്ത് ട്രെയിനിംഗ് (Strength Training):
പേശികളുടെ ബലം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യായാമങ്ങളാണിത്. ഇത് ശരീരത്തിലെ കൊഴുപ്പ് കുറയ്ക്കാനും ഉപാപചയ പ്രവർത്തനം മെച്ചപ്പെടുത്താനും സഹായിക്കുന്നു.
● ഉദാഹരണങ്ങൾ: ഭാരം ഉയർത്തുക (വെയ്റ്റ് ലിഫ്റ്റിംഗ്), പുഷ്-അപ്പുകൾ, സ്ക്വാട്ടുകൾ, റസിസ്റ്റൻസ് ബാൻഡുകൾ ഉപയോഗിച്ചുള്ള വ്യായാമങ്ങൾ.
● എത്ര സമയം?: ആഴ്ചയിൽ രണ്ടോ മൂന്നോ ദിവസം സ്ട്രെങ്ത് ട്രെയിനിംഗ് ചെയ്യാം. ഓരോ വ്യായാമവും 8-12 തവണ ആവർത്തിക്കുന്ന 2-3 സെറ്റുകൾ ചെയ്യുക. ശരിയായ രീതിയിൽ വ്യായാമം ചെയ്യാൻ ഒരു മികച്ച ഫിറ്റ്നസ് ട്രെയിനറുടെ സഹായം തേടുന്നത് നല്ലതാണ്.
3. ഫ്ലെക്സിബിലിറ്റി വ്യായാമങ്ങൾ (Flexibility Exercises):
പേശികളുടെ അയവ് വർദ്ധിപ്പിക്കാനും സന്ധികളുടെ ചലനം മെച്ചപ്പെടുത്താനും സഹായിക്കുന്ന വ്യായാമങ്ങളാണ് ഇവ.
● ഉദാഹരണങ്ങൾ: സ്ട്രെച്ചിംഗ്, യോഗ.
● പ്രാധാന്യം: യോഗയും സ്ട്രെച്ചിംഗും നേരിട്ട് രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കുന്നതിനൊപ്പം, മാനസിക പിരിമുറുക്കം കുറയ്ക്കാനും ശരീരത്തിന് അയവ് നൽകാനും സഹായിക്കുന്നു. ഇവ ശീലമാക്കുന്നത് നമ്മുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള ശാരീരിക, മാനസിക ആരോഗ്യത്തിന് ഗുണകരമാണ്.
വ്യായാമം തുടങ്ങുമ്പോൾ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ
● ഡോക്ടറുടെ ഉപദേശം തേടുക: വ്യായാമം തുടങ്ങുന്നതിന് മുൻപ്, പ്രത്യേകിച്ചും നിങ്ങൾക്ക് മറ്റ് ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടെങ്കിൽ, ഡോക്ടറുമായി സംസാരിച്ച് നിങ്ങൾക്ക് അനുയോജ്യമായ വ്യായാമരീതി തിരഞ്ഞെടുക്കുക.
● പതുക്കെ തുടങ്ങുക: തുടക്കത്തിൽ 10-15 മിനിറ്റ് ലഘുവായ വ്യായാമങ്ങൾ ചെയ്ത് തുടങ്ങിയാൽ മതി. ശരീരം വഴങ്ങുന്നതിനനുസരിച്ച് സമയം വർദ്ധിപ്പിക്കാം.
● വാം-അപ്പും കൂൾ-ഡൗണും മറക്കരുത്: വ്യായാമം തുടങ്ങുന്നതിന് മുൻപ് 5-10 മിനിറ്റ് വാം-അപ്പ് ചെയ്യുകയും, വ്യായാമത്തിന് ശേഷം 5-10 മിനിറ്റ് കൂൾ-ഡൗൺ (സ്ട്രെച്ചിംഗ്) ചെയ്യുകയും വേണം. ഇത് പേശികൾക്ക് പരിക്ക് പറ്റാതിരിക്കാൻ സഹായിക്കും.
● സ്ഥിരതയാണ് പ്രധാനം: വ്യായാമത്തിന്റെ ഗുണം ലഭിക്കാൻ സ്ഥിരത അത്യാവശ്യമാണ്. ആഴ്ചയിലെ മിക്ക ദിവസങ്ങളിലും വ്യായാമം ചെയ്യാൻ ശ്രമിക്കുക. വ്യായാമം നിർത്തിയാൽ രക്തസമ്മർദ്ദം വീണ്ടും ഉയരാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
● ശരീരം പറയുന്നത് ശ്രദ്ധിക്കുക: വ്യായാമം ചെയ്യുമ്പോൾ നെഞ്ചുവേദന, തലകറക്കം, കഠിനമായ ശ്വാസംമുട്ടൽ എന്നിവ അനുഭവപ്പെട്ടാൽ ഉടൻ വ്യായാമം നിർത്തി വൈദ്യസഹായം തേടുക.
വ്യായാമം എന്നത് ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദ്ദത്തിനുള്ള ഒരു ശക്തമായ പ്രതിവിധിയാണ്. മരുന്നുകളുടെ ഫലം വർദ്ധിപ്പിക്കാനും ചിലപ്പോൾ മരുന്നുകളുടെ അളവ് കുറയ്ക്കാനും സ്ഥിരമായുള്ള വ്യായാമം സഹായിക്കും. നിങ്ങളുടെ ഇഷ്ടത്തിനും സൗകര്യത്തിനും അനുസരിച്ചുള്ള ഒരു വ്യായാമരീതി തിരഞ്ഞെടുത്ത് അതിനെ നിങ്ങളുടെ ജീവിതത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കുക. ഓർക്കുക, നിങ്ങൾ എടുക്കുന്ന ഓരോ ചുവടും ആരോഗ്യമുള്ള ഒരു ഹൃദയത്തിലേക്കുള്ള ചുവടുവെപ്പാണ്.
________________________________________
രുന്നുകളുടെ പങ്ക്: ഹൈപ്പർടെൻഷൻ ചികിത്സയിൽ മരുന്നുകൾ എപ്പോൾ, എന്തിന്?
ജീവിതശൈലിയിലെ മാറ്റങ്ങൾ കൊണ്ട് മാത്രം രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിയാതെ വരുമ്പോഴാണ് ഡോക്ടർമാർ മരുന്നുകൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്. പലരും ബിപി മരുന്നുകൾ ജീവിതകാലം മുഴുവൻ കഴിക്കേണ്ടി വരുമോ എന്നോർത്ത് ആശങ്കപ്പെടാറുണ്ട്. എന്നാൽ, ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദ്ദം ഹൃദയാഘാതം, പക്ഷാഘാതം പോലുള്ള ഗുരുതരമായ രോഗങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കുന്നത് തടയാൻ മരുന്നുകൾക്ക് കഴിയും. ഹൈപ്പർടെൻഷൻ ചികിത്സയിൽ മരുന്നുകളുടെ പ്രാധാന്യം, വിവിധതരം മരുന്നുകൾ, അവയുടെ പ്രവർത്തനം, പാർശ്വഫലങ്ങൾ, ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചാണ് ഈ ലേഖനം.
എപ്പോഴാണ് മരുന്നുകൾ ആവശ്യമായി വരുന്നത്?
● ജീവിതശൈലിയിൽ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തിയിട്ടും (ഭക്ഷണനിയന്ത്രണം, വ്യായാമം) രക്തസമ്മർദ്ദം സ്റ്റേജ് 1 (130/80 mm Hg) ന് മുകളിൽ തുടരുകയാണെങ്കിൽ.
● രക്തസമ്മർദ്ദം സ്റ്റേജ് 2 (140/90 mm Hg) ന് മുകളിലാണെങ്കിൽ ജീവിതശൈലിയിലെ മാറ്റങ്ങൾക്കൊപ്പം മരുന്നുകളും ഉടൻ തുടങ്ങാൻ ഡോക്ടർ നിർദ്ദേശിച്ചേക്കാം.
● പ്രമേഹം, ഹൃദ്രോഗം, വൃക്കരോഗം തുടങ്ങിയ മറ്റ് ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾ ഉള്ളവരിൽ, രക്തസമ്മർദ്ദം അല്പം ഉയർന്നാൽ പോലും മരുന്ന് തുടങ്ങാൻ നിർദ്ദേശിക്കാറുണ്ട്.
പ്രധാനപ്പെട്ട ബിപി മരുന്നുകളും അവയുടെ പ്രവർത്തനവും
ഹൈപ്പർടെൻഷൻ ചികിത്സിക്കാൻ പലതരം മരുന്നുകൾ ലഭ്യമാണ്. ഓരോ വ്യക്തിയുടെയും ആരോഗ്യസ്ഥിതിയും പ്രായവും മറ്റ് രോഗങ്ങളും പരിഗണിച്ച് ഡോക്ടറാണ് ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ മരുന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്.
1. ഡൈയൂറിറ്റിക്സ് (Diuretics - Water Pills):
○ പ്രവർത്തനം: ശരീരത്തിലെ അധികമുള്ള ഉപ്പും വെള്ളവും മൂത്രത്തിലൂടെ പുറന്തള്ളാൻ വൃക്കകളെ സഹായിക്കുന്ന മരുന്നാണിത്. ഇത് രക്തത്തിന്റെ കട്ടി കുറയ്ക്കുകയും രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
○ ഉദാഹരണങ്ങൾ: ഹൈഡ്രോക്ലോറോതയസൈഡ്, ക്ലോർത്താലിഡോൺ.
2. എസിഇ ഇൻഹിബിറ്ററുകൾ (ACE Inhibitors):
○ പ്രവർത്തനം: രക്തക്കുഴലുകൾ ചുരുങ്ങാൻ കാരണമാകുന്ന 'ആൻജിയോടെൻസിൻ II' എന്ന ഹോർമോണിന്റെ ഉത്പാദനം തടയുന്നു. ഇത് രക്തക്കുഴലുകൾ വികസിക്കാനും രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയാനും സഹായിക്കുന്നു.
○ ഉദാഹരണങ്ങൾ: ലിസിനോപ്രിൽ, റമിപ്രിൽ, എനലാപ്രിൽ.
3. എആർബികൾ (Angiotensin II Receptor Blockers - ARBs):
○ പ്രവർത്തനം: എസിഇ ഇൻഹിബിറ്ററുകളെ പോലെ, 'ആൻജിയോടെൻസിൻ II' എന്ന ഹോർമോൺ രക്തക്കുഴലുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നത് തടയുന്നു.
○ ഉദാഹരണങ്ങൾ: ലോസാർട്ടൻ, ടെൽമിസാർട്ടൻ, ഓൾമെസാർട്ടൻ.
4. കാൽസ്യം ചാനൽ ബ്ലോക്കറുകൾ (Calcium Channel Blockers):
○ പ്രവർത്തനം: കാൽസ്യം ഹൃദയപേശികളിലേക്കും രക്തക്കുഴലുകളുടെ ഭിത്തികളിലേക്കും പ്രവേശിക്കുന്നത് തടയുന്നു. ഇത് ഹൃദയമിടിപ്പ് കുറയ്ക്കാനും രക്തക്കുഴലുകൾ വികസിപ്പിക്കാനും സഹായിക്കുന്നു.
○ ഉദാഹരണങ്ങൾ: ആംലോഡിപിൻ, ഡിൽറ്റിയാസെം, നിഫെഡിപിൻ.
5. ബീറ്റാ-ബ്ലോക്കറുകൾ (Beta-Blockers):
○ പ്രവർത്തനം: ഹൃദയമിടിപ്പ് കുറയ്ക്കുകയും ഹൃദയം പമ്പ് ചെയ്യുന്ന രക്തത്തിന്റെ അളവ് കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് ഹൃദയത്തിന്റെ ജോലിഭാരം കുറച്ച് രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കുന്നു.
○ ഉദാഹരണങ്ങൾ: മെറ്റോപ്രോളോൾ, അറ്റെനോലോൾ, പ്രൊപ്രനോലോൾ.
രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിൽ കാൽസ്യത്തിന് ഒരു നിർണ്ണായക പങ്കുണ്ട്. നമ്മുടെ രക്തക്കുഴലുകളുടെ ഭിത്തികളിലുള്ള പേശികളുടെ സങ്കോചത്തിനും വികാസത്തിനും കാൽസ്യം അത്യാവശ്യമാണ്. രക്തക്കുഴലുകളിലെ പേശീ കോശങ്ങളിലേക്ക് കാൽസ്യം പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ, ആ പേശികൾ മുറുകുകയും രക്തക്കുഴലുകൾ ഇടുങ്ങിയതാവുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് രക്തസമ്മർദ്ദം വർദ്ധിക്കാൻ കാരണമാകുന്നു. നേരെമറിച്ച്, ഈ കോശങ്ങളിൽ നിന്ന് കാൽസ്യം പുറത്തുപോകുമ്പോൾ പേശികൾക്ക് അയവ് വരുകയും രക്തക്കുഴലുകൾ വികസിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു. ഈ പ്രവർത്തനത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് 'കാൽസ്യം ചാനൽ ബ്ലോക്കറുകൾ' എന്ന വിഭാഗത്തിൽപ്പെട്ട രക്തസമ്മർദ്ദത്തിനുള്ള മരുന്നുകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. ഈ മരുന്നുകൾ കാൽസ്യം കോശങ്ങളിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നത് തടയുകയും, അതുവഴി രക്തക്കുഴലുകൾ വികസിപ്പിച്ച് രക്തസമ്മർദ്ദം കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ചിലപ്പോൾ ഒരു മരുന്ന് കൊണ്ട് മാത്രം ബിപി നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കിൽ, ഡോക്ടർ രണ്ടോ അതിലധികമോ മരുന്നുകൾ ഒരുമിച്ച് നൽകിയേക്കാം.
റെസിസ്റ്റന്റ് ഹൈപ്പർടെൻഷൻ (മരുന്നുകളോട് പ്രതികരിക്കാത്ത രക്താതിമർദ്ദം)
റെസിസ്റ്റന്റ് ഹൈപ്പർടെൻഷൻ എന്നാൽ, കൃത്യമായ ചികിത്സ നൽകിയിട്ടും നിയന്ത്രണവിധേയമാകാത്ത ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദ്ദമാണ്. ഒരു വ്യക്തി ഡൈയൂറിറ്റിക് (ശരീരത്തിലെ അധിക ജലാംശം പുറന്തള്ളുന്ന മരുന്ന്) ഉൾപ്പെടെ, മൂന്നോ അതിലധികമോ വ്യത്യസ്ത വിഭാഗത്തിലുള്ള രക്തസമ്മർദ്ദത്തിനുള്ള മരുന്നുകൾ ശരിയായ അളവിൽ ഉപയോഗിച്ചിട്ടും രക്തസമ്മർദ്ദം 140/90 mm Hg-ന് മുകളിലായി തുടരുകയാണെങ്കിൽ, ആ അവസ്ഥയെ റെസിസ്റ്റന്റ് ഹൈപ്പർടെൻഷൻ എന്ന് പറയുന്നു. അതുപോലെ, രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിക്കാൻ നാലോ അതിലധികമോ മരുന്നുകൾ ആവശ്യമായി വന്നാലും ആ രോഗിക്ക് റെസിസ്റ്റന്റ് ഹൈപ്പർടെൻഷൻ ഉണ്ടെന്ന് മനസ്സിലാക്കണം.
ഇതിന് പല കാരണങ്ങളുണ്ടാകാം:
● സെക്കൻഡറി ഹൈപ്പർടെൻഷൻ: വൃക്കരോഗം, ഹോർമോൺ തകരാറുകൾ, സ്ലീപ് അപ്നിയ തുടങ്ങിയ മറ്റ് രോഗങ്ങൾ കാരണം.
● മരുന്ന് കൃത്യമായി കഴിക്കാത്തത്: ഡോക്ടർ നിർദ്ദേശിച്ചതുപോലെ മരുന്ന് കഴിക്കാതിരിക്കുന്നത് ചികിത്സ ഫലപ്രദമല്ലാതാക്കും.
● ജീവിതശൈലി: അമിത മദ്യപാനം, ഉപ്പിന്റെ ഉപയോഗം തുടങ്ങിയവ.
ഇങ്ങനെയുള്ള സാഹചര്യത്തിൽ, അടിസ്ഥാന കാരണം കണ്ടെത്തി ചികിത്സിക്കുകയാണ് വേണ്ടത്. മരുന്നുകളോട് പ്രതികരിക്കാത്ത അവസ്ഥയിൽ 'റീനൽ ഡിനർവേഷൻ' പോലുള്ള നൂതന ചികിത്സാരീതികളും ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്.
മരുന്ന് കഴിക്കുമ്പോൾ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ
● ഡോക്ടറുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ കൃത്യമായി പാലിക്കുക: ഡോക്ടർ നിർദ്ദേശിച്ച അളവിലും സമയത്തും കൃത്യമായി മരുന്ന് കഴിക്കുക.
● സ്വയം ചികിത്സ അരുത്: ഡോക്ടറോട് ചോദിക്കാതെ മരുന്നിന്റെ അളവ് കൂട്ടുകയോ കുറയ്ക്കുകയോ നിർത്തുകയോ ചെയ്യരുത്. ബിപി സാധാരണ നിലയിലായാലും മരുന്ന് നിർത്തുന്നത് അപകടകരമാണ്.
● പാർശ്വഫലങ്ങൾ: എല്ലാ മരുന്നുകൾക്കും ചെറിയ പാർശ്വഫലങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം (ഉദാ: തലകറക്കം, ക്ഷീണം, വരണ്ട ചുമ). അസാധാരണമായ എന്തെങ്കിലും ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടാൽ ഡോക്ടറെ അറിയിക്കുക.
● മറ്റ് മരുന്നുകൾ: നിങ്ങൾ മറ്റ് അസുഖങ്ങൾക്ക് മരുന്ന് കഴിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ (വേദനസംഹാരികൾ ഉൾപ്പെടെ) അത് ഡോക്ടറെ അറിയിക്കണം. ചില മരുന്നുകൾ ബിപി മരുന്നുകളുമായി പ്രതിപ്രവർത്തിക്കാം.
● തുടർപരിശോധനകൾ: കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ ഡോക്ടറെ കണ്ട് ബിപി പരിശോധിക്കുകയും മരുന്നുകൾ ഫലപ്രദമാണോ എന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുകയും ചെയ്യണം. ഇക്കാര്യങ്ങൾ നിസാരമായി കണ്ട് അവഗണിച്ചാൽ, പലപ്പോഴും ഗുരുതരമായ പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്.
ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദ്ദത്തിനുള്ള മരുന്നുകൾ ഒരു ശാപമല്ല, മറിച്ച് ഹൃദയത്തെയും മറ്റ് അവയവങ്ങളെയും സംരക്ഷിക്കാനുള്ള ഒരു അനുഗ്രഹമാണ്. മരുന്ന് കഴിക്കുന്നതോടൊപ്പം ആരോഗ്യകരമായ ജീവിതശൈലി പിന്തുടരുന്നത് ചികിത്സയുടെ ഫലം വർദ്ധിപ്പിക്കും. ഡോക്ടറുമായി തുറന്നു സംസാരിക്കുകയും അവരുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ കൃത്യമായി പാലിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിലൂടെ രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിച്ച് ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജീവിതം നയിക്കാൻ സാധിക്കും.
________________________________________
ഇതിന് പല കാരണങ്ങളുണ്ടാകാം:
● സെക്കൻഡറി ഹൈപ്പർടെൻഷൻ: വൃക്കരോഗം, ഹോർമോൺ തകരാറുകൾ, സ്ലീപ് അപ്നിയ തുടങ്ങിയ മറ്റ് രോഗങ്ങൾ കാരണം.
● മരുന്ന് കൃത്യമായി കഴിക്കാത്തത്: ഡോക്ടർ നിർദ്ദേശിച്ചതുപോലെ മരുന്ന് കഴിക്കാതിരിക്കുന്നത് ചികിത്സ ഫലപ്രദമല്ലാതാക്കും.
● ജീവിതശൈലി: അമിത മദ്യപാനം, ഉപ്പിന്റെ ഉപയോഗം തുടങ്ങിയവ.
ഇങ്ങനെയുള്ള സാഹചര്യത്തിൽ, അടിസ്ഥാന കാരണം കണ്ടെത്തി ചികിത്സിക്കുകയാണ് വേണ്ടത്. മരുന്നുകളോട് പ്രതികരിക്കാത്ത അവസ്ഥയിൽ 'റീനൽ ഡിനർവേഷൻ' പോലുള്ള നൂതന ചികിത്സാരീതികളും ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്.
മരുന്ന് കഴിക്കുമ്പോൾ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങൾ
● ഡോക്ടറുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ കൃത്യമായി പാലിക്കുക: ഡോക്ടർ നിർദ്ദേശിച്ച അളവിലും സമയത്തും കൃത്യമായി മരുന്ന് കഴിക്കുക.
● സ്വയം ചികിത്സ അരുത്: ഡോക്ടറോട് ചോദിക്കാതെ മരുന്നിന്റെ അളവ് കൂട്ടുകയോ കുറയ്ക്കുകയോ നിർത്തുകയോ ചെയ്യരുത്. ബിപി സാധാരണ നിലയിലായാലും മരുന്ന് നിർത്തുന്നത് അപകടകരമാണ്.
● പാർശ്വഫലങ്ങൾ: എല്ലാ മരുന്നുകൾക്കും ചെറിയ പാർശ്വഫലങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം (ഉദാ: തലകറക്കം, ക്ഷീണം, വരണ്ട ചുമ). അസാധാരണമായ എന്തെങ്കിലും ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ശ്രദ്ധയിൽപ്പെട്ടാൽ ഡോക്ടറെ അറിയിക്കുക.
● മറ്റ് മരുന്നുകൾ: നിങ്ങൾ മറ്റ് അസുഖങ്ങൾക്ക് മരുന്ന് കഴിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ (വേദനസംഹാരികൾ ഉൾപ്പെടെ) അത് ഡോക്ടറെ അറിയിക്കണം. ചില മരുന്നുകൾ ബിപി മരുന്നുകളുമായി പ്രതിപ്രവർത്തിക്കാം.
● തുടർപരിശോധനകൾ: കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ ഡോക്ടറെ കണ്ട് ബിപി പരിശോധിക്കുകയും മരുന്നുകൾ ഫലപ്രദമാണോ എന്ന് ഉറപ്പുവരുത്തുകയും ചെയ്യണം. ഇക്കാര്യങ്ങൾ നിസാരമായി കണ്ട് അവഗണിച്ചാൽ, പലപ്പോഴും ഗുരുതരമായ പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്.
ഉയർന്ന രക്തസമ്മർദ്ദത്തിനുള്ള മരുന്നുകൾ ഒരു ശാപമല്ല, മറിച്ച് ഹൃദയത്തെയും മറ്റ് അവയവങ്ങളെയും സംരക്ഷിക്കാനുള്ള ഒരു അനുഗ്രഹമാണ്. മരുന്ന് കഴിക്കുന്നതോടൊപ്പം ആരോഗ്യകരമായ ജീവിതശൈലി പിന്തുടരുന്നത് ചികിത്സയുടെ ഫലം വർദ്ധിപ്പിക്കും. ഡോക്ടറുമായി തുറന്നു സംസാരിക്കുകയും അവരുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ കൃത്യമായി പാലിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിലൂടെ രക്തസമ്മർദ്ദം നിയന്ത്രിച്ച് ആരോഗ്യകരമായ ഒരു ജീവിതം നയിക്കാൻ സാധിക്കും.
________________________________________
അടിയന്തര സാഹചര്യങ്ങൾ: ബിപി പെട്ടെന്ന് കൂടിയാലും കുറഞ്ഞാലും എന്തുചെയ്യണം?
രക്തസമ്മർദ്ദം സാധാരണയായി സ്ഥിരമായ ഒരു അളവിൽ നിലനിൽക്കുകയാണ് ചെയ്യുക. എന്നാൽ ചില സാഹചര്യങ്ങളിൽ ഇത് അപകടകരമായ രീതിയിൽ പെട്ടെന്ന് കൂടുകയോ കുറയുകയോ ചെയ്യാം. ഈ രണ്ട് അവസ്ഥകളും അടിയന്തര വൈദ്യസഹായം ആവശ്യമുള്ള സാഹചര്യങ്ങളിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം. രക്തസമ്മർദ്ദം പെട്ടെന്ന് കൂടുമ്പോഴും (Hypertensive Crisis) കുറയുമ്പോഴും (Hypotension) ഉണ്ടാകുന്ന ലക്ഷണങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണെന്നും അത്തരം സാഹചര്യങ്ങളിൽ എന്ത് മുൻകരുതലുകൾ എടുക്കണമെന്നും ഈ ലേഖനത്തിൽ വിശദീകരിക്കുന്നു.
ഹൈപ്പർടെൻസീവ് ക്രൈസിസ്: രക്തസമ്മർദ്ദം അപകടകരമായി ഉയരുമ്പോൾ
രക്തസമ്മർദ്ദം 180/120 mm Hg-ൽ കൂടുതലാകുന്ന അവസ്ഥയെയാണ് ഹൈപ്പർടെൻസീവ് ക്രൈസിസ് എന്ന് പറയുന്നത്.
ഇത് രണ്ട് തരത്തിലുണ്ട്:
1. ഹൈപ്പർടെൻസീവ് അർജൻസി (Hypertensive Urgency): ബിപി വളരെ ഉയർന്നതാണെങ്കിലും മറ്റ് അവയവങ്ങൾക്ക് (ഹൃദയം, തലച്ചോറ്, വൃക്ക) കാര്യമായ തകരാറുകൾ സംഭവിച്ചിട്ടില്ല.
2. ഹൈപ്പർടെൻസീവ് എമർജൻസി (Hypertensive Emergency): ഉയർന്ന ബിപി കാരണം അവയവങ്ങൾക്ക് തകരാറ് സംഭവിച്ചു തുടങ്ങുന്ന അതീവ ഗുരുതരമായ അവസ്ഥ.
ലക്ഷണങ്ങൾ എന്തൊക്കെ?
● കഠിനമായ തലവേദന
● മൂക്കിന്റെ പാലത്തിൽ നിന്നുള്ള രക്തസ്രാവം
● കടുത്ത നെഞ്ചുവേദന
● ശ്വാസമെടുക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ട് (ശ്വാസംമുട്ടൽ)
● കാഴ്ച മങ്ങുക
● സംസാരിക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ട്
● ശരീരത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗത്ത് ബലക്കുറവ് അല്ലെങ്കിൽ തളർച്ച
● കടുത്ത ഉത്കണ്ഠയും ആശയക്കുഴപ്പവും
● ബോധക്ഷയം
ഹൈപ്പർടെൻസീവ് ക്രൈസിസിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ കണ്ടാൽ ഒരു നിമിഷം പോലും പാഴാക്കരുത്
.
● ഉടൻ വൈദ്യസഹായം തേടുക: ഉടൻ തന്നെ അടുത്തുള്ള ആശുപത്രിയിലെ അത്യാഹിത വിഭാഗത്തിലേക്ക് പോകുകയോ ആംബുലൻസ് വിളിക്കുകയോ ചെയ്യുക. സ്വയം ചികിത്സിക്കാൻ ശ്രമിക്കരുത്.
● ശാന്തമായിരിക്കാൻ ശ്രമിക്കുക: രോഗിയെ ശാന്തമായി ഇരുത്താൻ ശ്രമിക്കുക. കസേരയിൽ ചാരിയിരിക്കുന്നത് ശ്വാസമെടുക്കാൻ എളുപ്പമാക്കും.
● ബിപി മരുന്നുകൾ കഴിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ: നിങ്ങൾ സാധാരണ കഴിക്കുന്ന ബിപി മരുന്ന് കഴിക്കാൻ മറന്നിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ അത് കഴിക്കാം. എന്നാൽ ഡോക്ടറുടെ നിർദ്ദേശമില്ലാതെ അധിക ഡോസ് കഴിക്കരുത്.
രക്തസമ്മർദ്ദം പെട്ടെന്ന് കുറയുമ്പോൾ (ഹൈപ്പോടെൻഷൻ)
രക്തസമ്മർദ്ദം 90/60 mm Hg-ൽ താഴെയാകുന്ന അവസ്ഥയാണ് ഹൈപ്പോടെൻഷൻ അഥവാ ലോ ബ്ലഡ് പ്രഷർ. പലപ്പോഴും ഇത് കാര്യമായ ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കണമെന്നില്ല. എന്നാൽ ബിപി പെട്ടെന്ന് കുറയുന്നത് തലച്ചോറിലേക്കും മറ്റ് അവയവങ്ങളിലേക്കുമുള്ള രക്തയോട്ടം കുറയ്ക്കുകയും അപകടകരമായ സാഹചര്യങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കുകയും ചെയ്യും.
പ്രധാന കാരണങ്ങൾ:
● നിർജ്ജലീകരണം (Dehydration)
● ഹൃദ്രോഗങ്ങൾ
● ചില മരുന്നുകളുടെ ഉപയോഗം (ബിപി മരുന്നുകളുടെ അധിക ഡോസ്, വിഷാദരോഗത്തിനുള്ള മരുന്നുകൾ)
● രക്തസ്രാവം
● അണുബാധ
● അലർജി
ലക്ഷണങ്ങൾ എന്തൊക്കെ?
● തലകറക്കം അല്ലെങ്കിൽ തലയ്ക്ക് ഭാരക്കുറവ് അനുഭവപ്പെടുക
● കണ്ണിൽ ഇരുട്ട് കയറുക
● ഓക്കാനം അല്ലെങ്കിൽ മനംപിരട്ടൽ
● തളർച്ചയും ക്ഷീണവും
● ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ട്
● വേഗത്തിലുള്ള, എന്നാൽ ദുർബലമായ പൾസ്
● തണുത്തതും വിളറിയതുമായ ചർമ്മം
● ബോധക്ഷയം
തലകറക്കമോ മറ്റ് ലക്ഷണങ്ങളോ അനുഭവപ്പെട്ടാൽ ഉടൻ ചെയ്യേണ്ട കാര്യങ്ങൾ:
● ഉടൻ ഇരിക്കുകയോ കിടക്കുകയോ ചെയ്യുക: വീഴ്ച ഒഴിവാക്കാനാണ് ഇത്. കിടക്കുകയാണെങ്കിൽ, കാലുകൾ ഹൃദയത്തേക്കാൾ അല്പം ഉയർത്തിവെക്കുന്നത് തലച്ചോറിലേക്കുള്ള രക്തയോട്ടം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ സഹായിക്കും.
● വെള്ളം കുടിക്കുക: നിർജ്ജലീകരണമാണ് കാരണമെങ്കിൽ വെള്ളം കുടിക്കുന്നത് സഹായിക്കും.
● സാവധാനം എഴുന്നേൽക്കുക: കിടക്കുകയോ ഇരിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന അവസ്ഥയിൽ നിന്ന് സാവധാനം എഴുന്നേൽക്കുക. പെട്ടെന്ന് എഴുന്നേൽക്കുന്നത് തലകറക്കം കൂട്ടും. ഇതിനെ 'പോസ്റ്റുറൽ ഹൈപ്പോടെൻഷൻ' എന്ന് പറയുന്നു. പ്രായമായവരിൽ ഇത് വീഴ്ചയ്ക്ക് കാരണമാകാറുണ്ട്.
● ഡോക്ടറെ സമീപിക്കുക: ലക്ഷണങ്ങൾ തുടരുകയാണെങ്കിലോ പതിവായി അനുഭവപ്പെടുകയാണെങ്കിലോ തീർച്ചയായും ഡോക്ടറെ കാണണം. അതിന്റെ അടിസ്ഥാന കാരണം കണ്ടെത്തേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്.
പ്രായമായവരിലെ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ
പ്രായമായവരിൽ രക്തസമ്മർദ്ദത്തിലെ വ്യതിയാനങ്ങൾ കൂടുതൽ ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്.
● വീഴ്ചയ്ക്കുള്ള സാധ്യത: ബിപി കുറയുന്നത് മൂലമുള്ള തലകറക്കം പ്രായമായവരിൽ വീഴ്ചകൾക്ക് കാരണമാകാം. ഇത് എല്ലൊടിയുന്നതുപോലുള്ള ഗുരുതരമായ പരിക്കുകളിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം.
● ചികിത്സയിലെ കരുതൽ: അതുകൊണ്ട്, പ്രായമായവരിൽ ഹൈപ്പർടെൻഷൻ ചികിത്സിക്കുമ്പോൾ, രക്തസമ്മർദ്ദം വളരെ പെട്ടെന്ന് കുറയ്ക്കാതെ, പതുക്കെ നിയന്ത്രണത്തിലാക്കാനാണ് ഡോക്ടർമാർ ശ്രമിക്കുക.
രക്തസമ്മർദ്ദത്തിലെ പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന വ്യതിയാനങ്ങളെ നിസ്സാരമായി കാണരുത്. അതിന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ തിരിച്ചറിയുകയും ശരിയായ സമയത്ത് വൈദ്യസഹായം തേടുകയും ചെയ്യുന്നത് ജീവൻ രക്ഷിക്കാൻ വരെ സഹായിച്ചേക്കാം. നിങ്ങളുടെ ബിപി അളവുകൾ കൃത്യമായി നിരീക്ഷിക്കുകയും ഡോക്ടറുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ പാലിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിലൂടെ ഇത്തരം അടിയന്തര സാഹചര്യങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാൻ സാധിക്കും.
